Spacer śladami współczesnej historii. Fascynujące miejsca, które trzeba zobaczyć podczas wizyty w Gdańsku
Wybuch II wojny światowej, strajki stoczniowców, powstanie Solidarności - Gdańsk był świadkiem wydarzeń, które na zawsze zmieniły losy Polski. W sercu Trójmiasta znajdziemy wiele miejsc upamiętniających burzliwe dzieje naszego kraju. Weekendowy pobyt w stolicy Pomorza to fascynująca lekcja historii, którą zapamiętamy na długo.
Gdańsk to nie tylko popularne miejsce turystyczne, ale także miasto z długą i burzliwą historią. Okazały port umożliwiał zagraniczne podróże i międzynarodowy handel. Z czasem jednak dostęp do morza stał się przedmiotem licznych sporów, które miały tragiczne konsekwencje.
Heroiczna obrona pobliskiego Westerplatte uważana jest za symboliczny początek wielkiej wojennej zawieruchy a zdobycie budynku Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku na zawsze wpisało się w dramatyczną historię początków II wojny światowej.
Wiele lat po wojnie Gdańsk znów stał się miejscem walki o wolność i sprawiedliwość. W wyniku trwającego kilkanaście dni strajku w Stoczni Gdańskiej narodził się słynny ruch robotniczy i społeczny - NSZZ Solidarność. Protesty stoczniowców zapoczątkowały ogromne zmiany ustrojowe, których konsekwencją był upadek PRL i powstanie III Rzeczpospolitej.
Nie da się zaprzeczyć, że stolica województwa pomorskiego była świadkiem zarówno wielu tragedii, jak i i spektakularnych triumfów. Będąc w Gdańsku warto wybrać się na spacer śladami współczesnej historii. Na mapie miasta znajdziemy wiele fascynujących miejsc upamiętniających najsłynniejsze wydarzenia, które na zawsze zmieniły losy naszego kraju i całego świata.
Budynek Poczty Głównej
nie przetrwał wojennej zawieruchy - w 1945 r. został spalony przez wojska Armii Czerwonej. Po wojnie gmach odbudowano i wkrótce potem urząd pocztowy wznowił swą działalność. W tym samym miejscu funkcjonuje dziś także Muzeum Poczty Polskiej.Cmentarz na Zaspie
Miejsce pamięci narodowej o ofiarach II wojny światowej. Zaspa przypomina o bezwzględnym okrucieństwie nazistów i licznych zbrodniach wojennych, które miały miejsce na terenie Gdańska i całego województwa pomorskiego.Makieta Wielkiej Synagogi
Z chwilą, gdy Gdańsk przeszedł we władanie Niemców, tutejsza społeczność żydowska została wywieziona do obozów lub rozstrzelana. Naziści niszczyli jakiekolwiek ślady kultury i tradycji żydowskiej. Niestety, ofiarą okupantów padł także imponujący gmach Wielkiej Synagogi. W miejscu, gdzie stała, możemy dziś obejrzeć makietę tego wspaniałego budynku. Miniaturowa replika żydowskiego obiektu kultu znajduje się w pobliżu Teatru Szekspirowskiego.Budynek Poczty Polskiej.
Dokładnie 1 września 1939 r. o 4:45 oddziały SS i liczne jednostki niemieckiej policji przypuściły szturm na budynek Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, w którym znajdowało się 54 pracowników oraz dozorca wraz z żoną i dzieckiem. Walka trwała 14 godzin po czym pocztowcy ogłosili kapitulację. Tylko kilku Polaków uszło z życiem z pierwszego starcia z armią nazistów. Część pocztowców poniosła śmierć na miejscu, inni zostali skazani w bezprawnych procesach sądowych i rozstrzelani, a ich szczątki odnaleziono wiele lat po wojnie. Podczas ataku na Pocztę Polską zginęła także mała dziewczynka, którą opiekował się dozorca i jego żona. 10-letnia Erwina była pierwszą dziecięcą ofiarą II wojny światowej.
Budynek Poczty Polskiej nie przetrwał wojennej zawieruchy - w 1945 r. został spalony przez wojska Armii Czerwonej. Po wojnie gmach odbudowano i wkrótce potem urząd pocztowy wznowił swą działalność. W tym samym miejscu funkcjonuje dziś także Muzeum Poczty Polskiej. Znajdziemy tam dokumenty i przedmioty nawiązujące do działalności gdańskiej placówki w latach 1920 - 1939, a także eksponaty przedstawiające wydarzenia z 1 września 1939 r. W pobliżu budynku znajduje się Pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, upamiętniający bohaterską postawę tragicznie zmarłych pracowników.
Westerplatte. Siedem dni heroicznych walk
W tym samym czasie, gdy pocztowcy dzielnie bronili budynku Poczty Polskiej, na półwyspie Westerplatte trwała walka o znajdującą się tam Wojskową Składnicę Tranzytową. Po trwającej siedem dni bohaterskiej bitwie polski oddział ogłosił kapitulację.

Westerplatte
W marcu 1940 r. na zdobytych terenach półwyspu powstał pododdział obozu koncentracyjnego w Stutthofie. Po zakończeniu wojny, w 1946 r. na miejscu wartowni nr. 5 stanął krzyż i tablica z nazwiskami poległych. Miejsce stało się symbolicznym cmentarzem upamiętniającym ofiary walki. Kilka lat później krzyż zastąpiono czołgiem T-34 z 1945 r., który obecnie znajduje się w alei Zwycięstwa w gdańskiej dzielnicy Aniołki. W 1966 r. na 20-metrowym kopcu stanął ogromny Pomnik Obrońców Wybrzeża, którego autorami byli Franciszek Duszeńko i Henryk Kitowski. Projekt układu urbanistycznego całego terenu stworzył Adam Haupt. Na miejscu można zwiedzić ocalałe zabudowania.
W 1966 r. na 20-metrowym kopcu stanął ogromny Pomnik Obrońców Wybrzeża, którego autorem był Adam Haupt. Na miejscu można zwiedzić ocalałe zabudowania. W 2019 r. podjęto decyzję o budowie nowego obiektu edukacyjnego - Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
Interaktywna lekcja historii dla każdego. Wizyta w Muzeum II Wojny Światowej
Ci, którzy chcą wiedzieć więcej o losach naszego kraju i reszty świata w latach 1939 - 1945, powinni koniecznie odwiedzić Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ultranowoczesny budynek muzeum znajduje się przy placu Władysława Bartoszewskiego, blisko historycznego centrum miasta. Lokalizacja instytucji nie jest przypadkowa. Gmach wybudowano zaledwie 200 metrów od budynku Poczty Polskiej w Gdańsku oraz siedem kilometrów drogą wodną od półwyspu Westerplatte, zaatakowanych we wrześniu 1939 r. Muzeum stanowi spójną całość z pozostałymi miejscami pamięci ofiar II wojny światowej, przez co stało się obowiązkowym punktem wycieczek szlakami słynnych wydarzeń historycznych XX w. na terenie Trójmiasta. Powierzchnia budynku wynosi ok. 23 tys. m/kw., a główna wystawa zajmuje 5 tys. m/kw. Pozostała przestrzeń przeznaczona jest na wystawy czasowe. Teren muzeum pełni także funkcję ośrodka edukacyjnego, w którym odbywają się liczne wydarzenia kulturalne i naukowe.
Nowoczesna ekspozycja zawiera wiele interaktywnych eksponatów, które w ciekawy sposób prezentują poszczególne wydarzenia wojenne. Wystawa prezentuje obraz wojny widziany nie tylko z perspektywy ówczesnej wielkiej polityki, ale także z punktu widzenia zwykłych ludzi, którzy stali się jej mimowolnymi uczestnikami. Zgromadzone materiały prezentują także doświadczenia innych narodów, które brały udział w działaniach wojennych.
Stocznia Gdańska. Od hitlerowskiej okupacji do triumfu Solidarności
Dla wielu osób Stocznia Gdańska jest symbolem burzliwych wydarzeń z lat 70., 80. i 90., jednak miejsce to odegrało szczególną rolę także podczas II wojny światowej. W oczach niektórych historyków gdańskie stocznie (wówczas na terenie miasta działały dwa odrębne przedsiębiorstwa – pierwsze z kapitałem całkowicie niemieckim, a drugie z kapitałem mieszanym, polsko – niemieckim) były jednym z wielu powodów agresji Niemców na Polskę. Bez wątpienia nadmorskie stocznie niesamowicie przysłużyły się nazistom - przez cały czas trwania wojny były ich mimowolnym "sojusznikiem" w walce. Stocznia Gdańska (DanzigerWerft) oraz Stocznia Schichaua w Gdańsku (DanzigerSchichauWerft) oraz mniejsze przedsiębiorstwa w latach 1939 - 1945 służyły wyłącznie celom Werhmachtu i Kriegsmarine (marynarka wojenna III Rzeszy). Na terenie każdego z zakładów powstawały m.in. okręty podwodne i broń dla niemieckich wojsk.

Historyczna Brama nr. 2, prowadząca na teren Stoczni Gdańskiej, do dziś uważana jest za symboliczny pomnik upamiętniający burzliwe wydarzenia z grudnia 1970 r., powstanie Solidarności i triumf nowego ustroju demokratycznego nad komunistyczną władzą.
Nieoceniona rola stoczni w przebiegu wojny sprawiła, że stały się częstym celem ataków aliantów, którzy regularnie starali się zniszczyć nadmorskie fabryki, żeby osłabić wroga. W 1945 r. stocznie przejęła Armia Czerwona, zagrabiając nieukończone okręty i resztę mienia. Po wojnie oba gdańskie zakłady zrzeszono, tworząc jedno państwowe przedsiębiorstwo funkcjonujące pod nazwą Stocznia Gdańska im. Lenina.
Gdańskie przedsiębiorstwo stoczniowe w czasach PRL zasłynęło z licznych strajków robotniczych, które były aktem buntu przeciw komunistycznym władzom. W historii Stoczni Gdańskiej na stałe zapisały się protesty robotników z 1970 i 1976 r. a także trwający 14 dni strajk stoczniowców z sierpnia 1980 r., który stał się początkiem wielkich zmian ustrojowych w kraju. Właśnie wtedy powstał związek zawodowy i ruch społeczny NSZZ Solidarność, którego współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym był Lech Wałęsa, późniejszy prezydent III Rzeczpospolitej wybrany w pierwszych powszechnych wyborach po upadku PRL. Nieznany wtedy jeszcze nikomu elektryk ze Stoczni Gdańskiej odegrał kluczową rolę w negocjacjach z komunistycznym rządem, które w dalszej perspektywie doprowadziły do zawarcia słynnych porozumień sierpniowych. Za działalność na rzecz kraju i bezpośredni wpływ na przywrócenie ustroju demokratycznego w Polsce Wałęsa został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.
Krwawe wydarzenia z udziałem gdańskich robotników upamiętnia Pomnik Poległych Stoczniowców znajdujący się na Placu Solidarności, w pobliżu legendarnej Bramy nr. 2 Stoczni Gdańskiej.
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
Ślady ruchu solidarnościowego znajdziemy także wśród zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Instytucja podzielona jest na 9 odrębnych oddziałów. Eksponaty związane z wydarzeniami w Stoczni Gdańskiej można obejrzeć w Sali BHP znajdującej się na terenie tego zakładu. To właśnie tu podpisano historyczne porozumienia sierpniowe.Muzeum II Wojny Światowej
To nie tylko nowoczesna placówka kulturowa i edukacyjna. W Muzeum można przenocować w jednym z 5 apartamentów.Burzliwe dzieje walki o wolność. Zwiedzanie Europejskiego Centrum Solidarności
Spacer po Gdańsku śladami najważniejszych historycznych wydarzeń XX w. kończymy wizytą w budynku Europejskiego Centrum Solidarności. Ten niezwykły kompleks edukacyjny powstał w 2013 i 2014 r. z inicjatywy nieżyjącego prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza. Zasadniczym celem instytucji jest upowszechnienie dziedzictwa Solidarności, wspieranie inicjatyw wolnościowych i debata o współczesnych problemach, z jakimi boryka się świat. Ekspozycje, bogate zbiory audiowizualne oraz cykliczne warsztaty i wydarzenia uczą myśleć i działać solidarnie.

Europejskie Centrum Solidarności i pomnik Poległych Stoczniowców
Oryginalna forma budynku doskonale komponuje się z sąsiadującą Stocznią Gdańską. Wewnątrz gmachu znajduje się ogród zimowy, audytorium, biblioteka, sale warsztatowe, archiwum, mediateka, siedziby gdańskich organizacji pozarządowych, biuro Lecha Wałęsy i Wydział Zabaw dla dzieci. Z tarasu widokowego można podziwiać wspaniałą panoramę miasta. W ECS każdego roku odbywa się ponad 500 wydarzeń edukacyjnych i kulturalnych, m.in. konferencje, debaty, festiwale, projekty dla dzieci i młodzieży, spektakle teatralne i ciekawe pokazy filmowe.
Główną atrakcją jest wystawa stała, która w nowoczesny i przystępny sposób opowiada historię Solidarności. Zwiedzający poznają burzliwe losy potężnego ruchu społecznego oraz jego zasługi na rzecz pokojowej rewolucji w Polsce i na terenie Europy Środkowej. W cenie biletu zwiedzający otrzymują także audioprzewodnik, z którym zwiedzanie wystawy staje się wspaniałą i pouczającą przygodą.